شهر سوسنگرد مرکز شهرستان دشت آزادگان و مهمترین شهر آن است ، فاصله شهر سوسنگرد تا اهواز 55 و تا بستان 28 کیلومتر است، رودخانه کرخه از شمال آن می گذرد و شعبه ای از کرخه نیز از داخل شهر عبور کرده و در غرب و جنوب غربی شهر دو رود سابله و مالکیه از آن منشعب می شوند.
عرض جغرافیایی این شهر در محدوده N -8 32 31 و N45 31 34و طول جغرافیایی آن در محدوده E -9 48 17 و E -48 12 50 می باشد.
نام این شهر در ابتدا "خفاجیه" بوده که بعدها در زمان حکومت پهلوی به "سوسنگرد" تغییر نام یافت-که می گویند معنای آن "عبادتگاه سیاره ناهید" در زمان ایران باستان بوده است.
<>
جمعیت سوسنگرد در سال 1355 برابر14000 نفر و در سال 1365،2000 نفر و اکنون در حدود 120000 نفر می باشد.
مردم این شهر شیعه اثنی عشری بوده و اکثرا عرب زبان هستند. شغل عمده مردم آن کشاورزی می باشد. از جمله طوایف ساکن در شهر می توان از زبیدات ، بنی طرف، اهل الیرف، سادات و ... نام برد.
ب) سوسنگرد در دوران دفاع مقدس
در زمان جنگ ارتش عراق 3بار برای تصرف سوسنگرد تلاش کرد که با مقاومت شدید مردم مواجه گردید ولی در حمله سوم شهر در محاصره ارتش عراق قرار گرفت.
با حمله عراق در31 شهریور، عناصر تیپ 3 زرهی لشکر 92اهواز، مستقر در پاسگاه صفریه و سوبله، نتوانستند حملات دشمن را دفع کنند و به ناچار به عقب رانده شدند. لشکر ? مکانیزه عراق کم کم به محور سوبله ، تنگه چزابه و ارتفاعات الله اکبر می رسید.
عراقی ها موفق شدند روی رودخانه کرخه و رمیم پل شناور نصب کنند. به این ترتیب بستان به طور کامل سقوط کرد و عراقی ها از شمال و غرب وارد شهر شدند. آن ها با پیشروی در محور بستان – سوسنگرد این شهر را از سمت غرب مورد تهدید قرار دادند. علاوه بر این عراقی ها در جنوب کرخه و از محوه نشوه، کوشک، طلائیه و جفیر وارد ایران شده و در این محور رو به شمال پیشروی کرده و به کرانه جنوبی کرخه کور رسیده بودند.
آنها با عبور از کرخه کور، به قصد تصرف حمیدیه و سوسنگرد در دو ستون پیشروی کردند. به حاشیه جنوبی حمیدیه و سوسنگرد رسیدند. دشمن پس از شکستن مقاومت مدافعان اندک ( پاسدار و ژاندارم ) آن در 9 مهر ماه سوسنگرد را اشغال کرد.
فرماندهان دشمن اداره شهر اشغال شده را به گروه ضد انقلاب "جبهه التحریر" سپردند. چهار روز بعد یعنی در 1359/07/10 رزمندگانی از سپاه اهواز به فرماندهی "علی غیوراصلی" شهر را آزاد کردند وخائنین را به سزای خویش رساندند.
پیشروی دشمن به سوی اهواز ادامه یافت تا این که پاسداران اهواز، شب هنگام 1359/07/09با شبیخون به دشمن قوای ارتش عراق را مجبور به فرار کردند و با همکاری هوانیروز و دیگر نیروهای ارتش تعقیب دشمن ادامه یافت ، طوری که در 1359/07/10سوسنگرد آزاد شد.
عراق حملات مجدد خود را از 59/07/17 آغاز و در 59/07/21بستان را اشغال و در 1359/08/24سوسنگرد را از سه طرف محاصره کرد و وارد آن شد لیکن 200 رزمنده مدافع شهر با مقاومت خود مانع سقوط شهر شدند.2 روز بعد در 1359/08/26 رزمندگان ارتش، سپاه و ستاد جنگ های نامنظم (گروه شهید چمران) به کمک محاصره شدگان آمدند، و بار دیگر شهر را آزاد کردند.
• مسجد جامع سوسنگرد
در هجوم عراق به سوسنگرد، مسجد جامع این شهر محل تجمع واعزام نیرو، امداد مجروحین و پایگاه و مرکز هماهنگی وهدایت عملیات رزمندگان اسلام بود. مدافعان سوسنگرد در این مسجد سازمان دهی می شدند ودر گروه های کوچک، در نقاط حساس شهر استقرار می یافتند. هنگام محاصره سوسنگرد نیز چند تانک عراقی در 1359/08/25 تا 10 متری این مسجد جلو آمدند، اما با انهدام دو تانک، پیشروی دیگر تانک ها متوقف گردید.